14.Vaikuntha ekaasdashi:14.वैकुण्ठ एकादशी:14.వైకుంఠఏకాదశి

14.Vaikuntha ekaasdashi:

Vaikuntha ekaasdashi—Mukkoti Eaadashi—uttardwaaram—geethaa jayamthi—dakshinaayan—Hemantha rithu—Maargashiramaas—Shuklapaksh—Ekadashi  

Brihatsaama tathaa saamnaam

gaayatree chandasaa maham

Maasaanaam maarga seershoham

ritoonaam kusumaakarah                                      10—35 

Iam the Brihat-saman among Samaveda chanting, Iam poetic meters among Gayatree, Iam Maargaseersha maasa in months, and I am Kusumakara (Spring)/Vasanta rutu among seasons/Rutus.

Brihat = Great,  Saamam = Intellect, Great intellect is Parabrahman only.  

Vaikuntha ekaasdashi is celebrated as Mukkoti Eaadashi, and as well as Gita Jayamthi, and entrance to or opening of Uttardwaaram. This is celebrated in  Dakshinaayan, Hemantha rithu, Maargashiramaas, Shuklapaksh, on Ekadashi thithi.

The meditating Kriya yoga sadhak who does his sadhana continuously incessantly for ten long days intensively in cool climate of shukla paksh, shall make the mind steady on eleventh day. Then Kootastha i.e, Northern door will be opened.  Then the meditating kriyayoga sadhak shall behold the God the Father as one. This is unity in diversity. This is called Vaikntha Ekadashi.

14.वैकुण्ठ एकादशी:

वैकुण्ठएकादशी—मुक्कोटि एकादशी—उत्तरद्वार—गीताजयंती—दक्षिणायन—हेमंतऋतु—मार्गाशिरामास—शुक्लपक्ष—एकादशी

वैकुण्ठएकादशी त्यौहार व मुक्कोटि एकादशी व उत्तरद्वार दर्शन व गीताजयंती, दक्षिणायन, हेमंतऋतु, मार्गाशिरामास, शुक्लपक्ष, एकादशी में बनाते है!

कुण्ठ का अर्थ मनस, वैकुण्ठ का अर्थ वैविध्य मनस है! कूटस्थ को उत्तर द्वार कहते है! एकं का अर्थ एक, दशी का अर्थ दर्शन करना!

बृहत्सामतथा साम्नां गायत्री छंदसामहं

मासानां मार्गशीर्षोहं ऋतूनां कुसुमाकरः                        10—35

सामवेदगान में बृहत्साम हु, छंदसों में गायत्री हु, मासों मेंमार्गशीर्ष मास् हु और ऋतुओं में वसंतऋतु मै हु!

बृहत् का अर्थ अधिक, साम का अर्थ मेथस्, ए सब परमात्मा ही!  

मार्गशीर मॉस में आने का शुक्ल एकादशी को वैकुण्ठएकादशी कहते है!

मार्गशिरमास शुक्लपक्ष शीतल वातावरण में दस दिन खेचरी मुद्रा में तीव्र क्रियायोग ध्यान करने पश्चात एकादशी का दिन में मन स्थिर होजायेगा! कूटस्थ का अर्थ उत्तरद्वार है! यह उत्तरद्वार खोल जायेगा! तब क्रियायोग साधक परमात्मा को अनेकरूप में देखने का बदल में एक ही रूप में दर्शन करने को सक्षम होगा! इसी को वैकुण्ठएकादशी कहते है!

14.వైకుంఠఏకాదశి:

వైకుంఠఏకాదశి—ముక్కోటిఏకాదశి—ఉత్తరాద్వారము—గీతాజయంతి— దక్షిణా యణం—హేమంతఋతువు—మార్గశిరమాసము—శుక్లపక్షము—ఏకాదశి

కుంఠ అనగా మనస్సు. వైకుంఠ అనగా వైవిధ్యమయిన మనస్సు. కూటస్థమును ఉత్తరద్వారము అంటారు. ఏకము అనగా ఒకటి. దశి అనగా దర్శించుకొనుట.

బృహత్సామ తథా సామ్నాం గాయత్రీ ఛందసామహం

మాసానాంమార్గశీర్షోహం ఋతూనాం కుసుమాకరః                  గీత 10—35

సామవేదగానములో బృహత్సామమును, ఛందస్సులో గాయత్రీ, మాసములలో మార్గశీర్షమాసమును, ఋతువులలో వసంతఋతువును నేనే అయియున్నాను.

మార్గశిరమాసములో వచ్చే శుక్లఏకాదశిని వైకుంఠఏకాదశి అంటారు.

మార్గశిరమాసములోని చల్లని చల్లని శీతల వాతావరణములో శుక్లపక్షములో పది దినములు ఖేచరీముద్రలో తీవ్రక్రియాయోగ ధ్యానము చేసిన తదుపరి ఏకాదశి అనగా పదకొండవ దినమున మనస్సు స్థిరమగును.  కూటస్థము అనగా ఉత్తరద్వారము తెరుచుకొనును. అప్పుడు పరమాత్మను అనేకముగా కాక ఏకముగా అనగా ఒక్కటిగా దర్శించుకొంటాడు సాధకుడు. దీనినే వైకుంఠఏకాదశి అంటారు.